Liturgie aan de borrel?

ZINborrel

Vrijdagmiddag, een groep van dertig mensen heeft zich verzameld in de oude pastorie, die verscholen ligt achter het oude protestantse kerkje van Cothen. Met een glas in de hand vormen ze een kring.

Ze zijn uitgenodigd voor een borrel (ZINborrel genoemd) die wordt georganiseerd ter gelegenheid van een nieuw netwerk, met een website die de naam www.ZINinWijkbijDuurstede.nl draagt. Het is een netwerk voor online en offline ontmoeting en inspiratie. Online wordt er inspiratie aangeboden; wie wil kan dit wekelijks ontvangen. Offline zijn er gesprekken rond thema’s die geloof en dagelijks leven verbinden, en avonden waar stilte en meditatie centraal staat. De online en offline activiteiten lopen al enige tijd, maar zijn nu verzameld onder een eigen naam.
Er is een divers gezelschap: leden van 2 verschillende protestantse gemeentes en mensen van buiten de kerk, die op een of andere manier betrokken zijn geraakt. Een groot deel kent elkaar niet.
Een kaars, een lied....

Ze vormen een kring, met een glas in de hand, als ik het woord neem voor een gezamenlijk moment.  Na een kort welkom steek ik een kaars aan, en verwijs naar het licht van Christus. Wat dat betekent verbind ik met een liedje, met een tekst van bisschop Tutu, muziek uit Iona (een Schotse gemeenschap) – ik zet het in, en wie het kent zingt mee: ‘Goedheid is sterker dan slechtheid… licht sterker dan duister.. hoopvol zijn wij, sinds Hij ons liefhad’. Ik spreek enkele woorden over ‘Zin’: wat zegt Prediker over de zin van het leven, en hoe spreekt Jakobus erover.
De (hippe, niet kerkelijke) ontwerper van het logo van ZIN vertelt hoe hij de gedachte achter ZIN vertaald heeft in beeld. Een betrokkene van het eerste uur leest een gedicht voor van Toon Tellegen, dat begint met de zin ‘een man vond de zin van het bestaan..’. Een andere betrokkene vertelt wat het netwerk voor haar betekent.
Dan is het tijd om de taart waarop het logo staat aan te snijden.
Vervolgens zet de ontmoeting met een glas in de hand zich voort, terwijl de taart rondgaat en we die delen.

Liturgie...?

Deze ZINborrel bevat, terugkijkend, meer liturgie dan ik me gerealiseerd had. Er zijn symbolen en woorden die ondubbelzinnig naar God verwijzen (licht van Christus, verwijzingen naar de Bijbel). Implicieter is de verwijzing in het lezen van een gedicht, het delen van de taart en het drinken van wijn in een kring. De borrel is een ‘evenement’: een in principe eenmalig gebeuren waar mensen speciaal voor zijn uitgenodigd. De vraag dringt zich op, of deze ontmoeting met een dergelijke ‘liturgie’ herhaalbaar is.

Herhaalbaar?
Hier verzamelde zich een groep mensen die deels met elkaar verbonden was, deels niet of heel losjes. Het netwerk waarvan ze het ontstaan kwamen vieren wil verbinding scheppen op de grens van instituten en groepen. Ontmoetingen rond de tafel en online verbinding (via de website, mail en facebook & twitter) houden zich niet aan de grenzen van bestaande groepen, aan het onderscheid wel/niet kerkelijk, of behorend tot die of die kerk. Ontmoeting vindt online plaats als het mensen uitkomt en offline op een avond door de week. Een vast traditioneel-kerkelijk moment in de week maakt er niet per se onderdeel van uit. Wel komen steeds weer bijbelverhalen op tafel, daarnaast worden uitdrukkelijk andere bronnen van gesprek aangeboord. Bij de wekelijkse online inspiratie wordt gebruik gemaakt van gedichten, van filmpjes en muziek. In de gesprekken komt de krant op tafel, worden tv programma’s teruggekeken, filosofie geraadpleegd. Er zijn avonden waar er geoefend wordt met vormen van meditatie.
Is er in dit netwerk van ontmoeting en online inspiratie behoefte aan vieren, en dan in de vorm van een borrel met ZINnig liturgisch moment? Liturgie met een glas wijn in de hand, rondom het licht van Christus – is dat aantrekkelijk voor wie niets of juist veel met de kerk heeft?