zondag 19 januari 2014

het goede leven, bruiloft in Kana - een preek -

Preek bij Johannes 2: 1-11 en Jesaja 62: 1-5
Er is een bruiloft, 2 mensen vieren dat bij elkaar horen.
Misschien waren ze wel niet zo jong. Als je hier in Cothen naar een bruiloft gaat kan het ook om 25 jaar samen gaan, of 50… En stellen die trouwen zijn vaak niet meer piepjong en net bij elkaar. Ze hebben al kinderen, ups en downs meegmaakt.
Het feest zelf in dit verhaal past daar wel bij – het ene moment is het feest, het volgende dreigt het om te slaan. De wijn is op..
Wijn staat voor ‘het goede leven’.. In de Bijbel staat het vol met dromen van een wereld waarin ieder onder zijn eigen wijnstok zit. Vijgenboom ernaast, en het goede komt zo in je mond vallen, als het ware. Dan ook nog melk en honing, en een mens heeft niets te wensen in bijbelse termen.
Wijn staat voor het leven dat goed is. Kwaliteit van leven,leven om van te genieten. Met kleine slokjes, bewust, tijd nemen voor ‘een goed glas’,  een gesprek, even ontspanning.
de bruiloft in Kana, afgebeeld in een kerkje in Zillis 

Het is de derde dag, staat er.
De derde dag, dat is een beslissende. Daarop gebeurt er iets waarop gewacht is de termen van de Bijbel. De opstanding bijvoorbeeld..
Het het kan hier ook heel goed gaan over de 3e dag van de week, de 3e dag die God schiep. Die derde dag, de dinsdag (de joodse week begint op zondag en eindigt op de zaterdag, de sabbath) is de enige waarop God twee keer zei dat het goed was.
Hij schiep het land en alles wat er groeit en bloeit en vrucht draagt. Hij schiep de grond onder onze voeten op die derde dag. En het was wel 2 x goed. Op de dinsdag werd er door joodse mensen bij voorkeur getrouwd – vanwege die overvloed aan goedheid, genoeg voor 2.
Ik heb een vriendin die dinsdag omgedoopt heeft tot ‘dinsdag hoopdag’. Via de sociale media vraagt ze elke week aandacht voor de hoop – wat is dat jou gaande houdt, wat moed geeft – juist op die dag dat God 2x zei dat het goed was mag je extra om je heen kijken om het goede te zien.
Dinsdag hoopdag. Dag van grond onder de voeten, van groei en bloei.

Maar dan raakt de wijn op. De vreugde is weg, de sjeu is er af.
In je relatie loopt het niet lekker. Ergernis, of sleur…
Of je relatie is over..  je partner is er niet meer.. je bent alleen. Zomaar, door de dood. Of doordat je te erg van elkaar verwijderd raakte..
De trouwjurk waarin je je de mooiste voelde – dat hoor je ook te zijn op je trouwdag: de dag waarop er eentje de mooiste mag zijn zonder concurrentie – hangt ver weg op zolder. Te klein inmiddels natuurlijk.
Het leven lijkt grijs en veel zin heb je er niet in op momenten. De kleur rood van de liefde en de passie ontbreekt..
Als er niemand is die je geliefde noemt, die je zo aanraakt of aankijkt , met liefde – die je laat voelen dat jij speciaal bent.. geloof je het dan nog, dat je de moeite waard bent?
Laatst ontdekte ik op internet een soort trend: meisjes (vooral meisjes…) zetten op youtube een zelfgemaakt filmpje waarin ze vertellen wie ze zijn en vragen aan de kijker ‘ben ik mooi.. of niet’. De kijker wordt gevraagd om te reageren. Een oordeel te geven eigenlijk.
Ik schrok ervan. Waarom leveren meisjes (zouden jongens zoiets bedenken) zich over aan het oordeel van wie dan ook.. maken ze zich daarvan afhankelijk?
Ergens las ik een mooi advies.. dat ik nog niet in praktijk heb gebracht, eerlijk gezegd… ga af en toe eens bloot voor de spiegel staan en kijk naar jezelf. En realiseer je dan hoe mooi je bent. Kijk alsof God over je schouder meekijkt. Met de ogen van de Eeuwige. Hij heeft je bijna goddelijk gemaakt.. schrijft psalm 8.
vergeet dat niet.

In Jesaja is het God zelf die de hand vraagt van een heel volk dat is als een verlaten vrouw. Zij is als de bruid van de eeuwige.. niet vergeten en alleen, maar zijn geliefde.
God gaat een relatie aan met wie alleen is, juist met wie dreigt over te schieten misschien.. die als eerste. God verheugt zich over zijn bruid: hij is blij met jou.
Hij is blij met wie niet de moeite waard gevonden wordt – vanwege handicap, huidskleur, geaardheid..
Nonnen die het klooster in gingen deden dat als bruid van Christus – je kunt er om giechelen (mijn oudste begon onmiddellijk met theorieën dat jezus toch eigenlijk getrouwd was met Maria Magdalena, hij is bezig in de Da Vinci Code) , maar het brengt wel mooi in beeld hoe God niet ver van mij en jou wil blijven. Maar je partner wil zijn.. ‘met hart en ziel aan ons getrouwd’ dicht Huub Oosterhuis.

Een poster van Loesje zegt:  “het leven is een feest, en jij bent uitgenodigd.”
Is dat zo.. is het leven een feest?
Is ons leven het ‘goede leven’ waar de wijn van Kana symbool voor staat?
Het intrigerende aan het verhaal is natuurlijk dat de wijn op raakt. Was de wijn rijkelijk blijven vloeien en iedereen blij, dan was het niet een verhaal geworden dat onze aandacht pakt.
Juist als het stokt, de feestvreugde, dan komt het er op aan. Wat dan?
Dan is Jezus er…
Het klinkt simpel.
En dat is het natuurlijk niet.
In het verhaal moet er nog letterlijk hard gewerkt worden, door het slepen met liters water. Dan pas kan er wijn ontstaan. Beter nog dan wat er eerst was.. ook zo mooi – de wijn wordt er beter op, door tegenslag, een crisis, in de loop van het leven – de kleur verdiept zich, de kwaliteit groeit.

Ineens is er weer wijn.. op die derde dag is het leven weer ‘goed’ (tof in het hebreeuws, de taal van het oude testament, van Genesis) – God zag dat het tof was.
Dag van grond onder de voeten, een toffe dag.
Aan het begin van het jaar had ik een goed voornemen. Ik las ergens over een mooie manier om je iets voor te nemen – kies één woord voor het komende jaar. Geen onmogelijke voornemens, maar een woord dat je helpt om het jaar op een bepaalde manier in te stappen.
Mijn woord werd dankbaarheid.
En dat heeft heel erg te maken met die grond onder de voeten van de derde scheppingsdag, van dinsdag hoopdag. Het gaat om bewust stilstaan bij de grond die me draagt. Niet zo gedachteloos door hollen van de ene taak naar de andere, van de ene verwachting naar de ander, jagend naar waardering en bevestiging (ik doe het allemaal…). Maar bewuster om me heenkijken, de lucht inademen, en zien wat er aan goeds is om me heen. Dankbaar…

Dat heeft met zegenen te maken. In het latijn is het woord van zegenen ‘benedicere’ – letterlijk ‘goed zeggen’ Je zegt het goede toe, je wenst het toe, je haalt het naar boven.
Dat is wat God doet in de schepping – hij zag dat het goed was, het krijgt zijn zegen mee.
Dat mogen wij ook doen, heel dichtbij.
Eigenlijk is dat wat je doet als je aandacht besteedt aan wat er om je heen is. Met je aandacht koester je en haal je door je blik het goede naar boven. Je kijkt het tevoorschijn. Je kunt er ook langslopen, het niet opmerken in je haast. Maar door erbij stil te staan zegen je het. Je ziet dat het goed is, tof.
Misschien is dat het moment dat er soms, een wonder gebeurt. Dat water wijn wordt.. je ziet in het gewone ineens het feestelijke, het goede van het leven.
Het goede leven is niet één groot feest.
En wat hier ook nog meespeelt – de wijn verwijst naar het goede leven maar ook naar de dood van Jezus. Het goede leven is ten diepste, bij Jezus – het delen ervan. Hij houdt het niet voor zichzelf, maar geeft zich.
Het leven is niet één groot feest. Maar we worden wel door God gevraagd als zijn partner… zijn geliefde.. in de dans van het leven. Bij ups en downs. Door dik en dun. Of je nu nog in je trouwpak of –jurk past of niet.
God zegent ons gewone leven. Elke dag weer is er grond onder onze voeten.

God,
ik kom u tegen op aarde,
aan de hemel zie ik sporen van u:
zoveel sterren, de maan -
uw werk.
Denkt u daar in het oneindige heelal
ook aan een kind,
aan mij, mensenkind?
De ogen van een kind,
een baby die in mijn armen wordt gelegd -
het vertelt me van het wonder
dat u ons bijna goddelijk gemaakt hebt,
met heel de aarde aan onze voeten
om te belopen
en te bewerken.
U vertrouwt ons het toe.
God, ik kom u tegen
overal op aarde.
(psalm 8 in een vrije vertaling)