Tuin (van de ziel)

Hoewel ik een hekel heb aan hoog opgetrokken schuttingen die maken alsof we in hokjes leven, toch is een omheinde tuin goed voor een mens. Het is een beeld voor de ziel – die tijd en aandacht vraagt. En daarbij helpt concentratie en afbakening. Even de deur dicht. Je niet opsluiten binnen een eindeloos hoog opgetrokken muur maar wel een gezonde omheining waarbinnen je tijd neemt om alles wat er gebeurt in de wereld te laten landen. Te bidden, je te verwonderen, goed te kijken. Als het niet zo goed met je gaat, als ik somber raak, dan is het een goede remedie om iets te gaan zaaien. Om grond om te woelen, te snoeien, planten op te binden of te geleiden, te ontdekken wat er groeit. Je ziet er de sporen van levenskracht, groeikracht van de Levengevende… Als Jezus in de tuin Maria ontmoet, denkt zij dat hij de tuinman is. Alsof hij de schoffel nog over de schouder draagt, en net met aarde aan zijn knieën is opgestaan van het werken met zijn handen in de aarde, om nieuw leven te zaaien, en jong leven te wieden.

Het is er niet per se rustig en vredig, in de tuin. Het is er niet alleen maar paradijs. Het stormt er ook, de takken worden soms afgerukt. Er zijn plagen van beestjes die het groen opeten, de vorst bedreigt kwetsbare planten.. de winter duurt lang. Maar in die tuin kun met verwondering rondkijken, en ontdekken waar je zelf nog wat doen kunt. We kunnen niet voor de hele wereld zorgen. Binnen die grote wereld is het onze opdracht een klein stukje te bewerken, en te bewonderen. Bijmesten, een plant ondersteunen, water geven. En je kunt ontdekken als je elke dag even kijkt, dat er op onverwachte plekken iets groeit. Dat wat dood leek, leeft na de lange winter. Wat je vorig jaar geplant hebt en niet leek aan te slaan,groeit. En zaadjes produceren heel kwetsbaar groene sprietjes. De eerste aardbei. Iets wat onkruid kan heten maar zo mooi bloeit tussen de tegels. Een vogel die nestelt, insecten die je nog niet kent. Van de week zag ik een pad die ritselend onder blad tussen stenen vandaan kwam. Er gebeurt ook veel wat je niet in de hand hebt, heel veel.. als je er oog voor hebt of krijgt. En is het niet mooi om ook echt op de knieën gaan om voor wat groeit te zorgen.

Bidden en werken komen er bij elkaar… letterlijk op de knieën met je handen in de aarde, besef je dat het groeien een wonder is, en dat je er zelf een klein handje bij mag helpen. Zo kun je ook aandacht besteden aan je ziel. Je zoekt wat goed voor je is, snoeit wat weg wat je afleidt, zaait iets nieuws door wat je leest of luistert, je schoffelt en werkt aan jezelf. Je besteedt zorg aan de tuin van je ziel, maar je weet dat de groeikracht niet van jou is. Die ontvang je.. die wordt door liefde gewekt. Groeikracht in de aarde, zonkracht waar je naartoe groeit, kracht van de regen. De liefdevolle schepping. En je kunt ook een gezamenlijke tuin onderhouden of beginnen. Er een stukje openbare ruimte bij gaan doen. Een berm inzaaien, een stoep vergroenen, een geveltuin of buurtmoestuin beginnen. Samen tegels en stenen verruilen voor groen – zodat het meer ademt, en hemelwater ergens heen kan. Je ziet het gebeuren in buurten, in Houten. En misschien is dit ook wel samen gemeente zijn: samen een tuin onderhouden, de wereld ‘ontstenen’ en vergroenen, een tuin van de ziel! Luister hier een meditatie, waarin het verhaal van de zaaier klinkt (Marcus 4) en waarin je je meditatief stil kunt staan bij je eigen stukje grond:

Haat-liefde

Ik heb een haat-liefde verhouding met alleen-zijn.
Ik kan er naar uitzien om de dag te beginnen met een boek en een kop koffie, het liefst in het zonnetje achter huis. Niks meer, niks minder dan mijn boek en ik.

De corona tijd spreekt de kluizenaar in mij aan – die thuis wil blijven, en daar genoeg te beleven vindt. Een rondje wandelen om het dorp, het huis opruimen, even tijd voor wat er door het werk is blijven liggen – niets hoeven.

Deze kluizenaar ziet het ergens als een opdracht of een uitdaging om genoeg te hebben aan één plek, aan wat om me heen is. Ga in je cel, en je cel zal je alles leren – dat advies.* Loop niet weg maar probeer thuis te zijn bij je zelf. Dat kan een hele dag goed gaan, en me gelukkig maken.
Het gaat niet altijd goed. Dan scroll ik aan het einde van de dag door sociale media en zie wat ik allemaal gemist heb en wie er wat allemaal met elkaar beleefd hebben. Dan val ik, als ik alleen de dag afsluit, toch in de val van de vergelijking. En duikt het spook van de zelfkritiek op. Alleen-zijn geeft dan geen dan geen ruimte meer, maar is tekort. En ik vraag me af of ik wel de juiste keuzes maak, of ik mezelf eenzaamheid op de hals haal…

Het is bijna Valentijnsdag. Ik heb me weer laten verleiden tot van die Netflix-romantiek – films over ware liefde, waarbij je vervolgens extra hard in het ‘echte leven’ tuimelt. Als een zak chips of een grote reep chocola – je kunt er hevig naar verlangen, maar het geluk is altijd veel korter dan je denkt.

Ik heb een haat-liefde verhouding met alleen-zijn. Natuurlijk kan ik oprecht verlangen naar een partner en heeft dat weinig met chips te maken (het vinden is een heel ander verhaal…). Het neemt niet weg dat ik zelf wil oefenen in alleen-zijn. Ooit schreef ik er een boekje over, maar ik ben nog steeds aan het leren. Het is iets wat iedereen  - in een relatie of niet – zou mogen leren, denk ik.
Niet dat het beter is ‘om niemand nodig te hebben’. Ik wil juist een mens zijn die anderen nodig heeft, die niet genoeg heeft aan zichzelf.
Tegelijk wil ik alleen kunnen zijn zonder in een gat te vallen. Thuis bij mezelf. Juist omdat ik weet van de liefde van mensen om me heen, mensen die ik bellen kan, of opzoeken. Ook als ze er niet zijn, zijn ze er toch, ergens.

Jaren geleden viel Valentijnsdag ook op zondag en organiseerden Janneke Nijboer en ik een middag voor singles. Een Valentijnsviering, want ‘hoe wij ook door het leven gaan, zonder liefde valt de bodem onder het bestaan weg’. 

En nee, je hoeft niet ‘eerst van jezelf te houden’! Er wordt van je gehouden. Dat geloven, dat moet je wel zelf doen... 

* meer over de cel in een artikeltje in Trouw

* mijn boek "Mooi niet alleen" is nog te bestellen ;-) 

Foto's:
De eerste is van Jolinda van de Beukel. 
De andere twee laten twee kaarten zien uit een set gesprekskaarten die vanuit MijnKerk gemaakt werd voor de Valentijnsviering in 2016.

Met zonder handen - huidhonger in corona tijd

Huidhonger is een woord dat in de anderhalve meter samenleving extra actueel is. Gemma Boormans en Esther Cohen schreven een boek over huidhonger - op hun website lees je meer over dit boek.  

In het Parool worden ze geciteerd in het artikel 'Waarom we massaal huidhonger hebben' 

‘In tijden van corona staat aanraking voor ons allemaal op rantsoen. Pas nu valt op hoe vanzelfsprekend het was: elkaar een hand geven, een kus, een high five… Zelfs de kleinste toevallige aanraking deed ons al goed.’


In de serie 'Houten over Hoop' vertelde ik iets over omarmen in corona-tijd. Meer video's vind je via het Youtubekanaal Houtenoverhoop. 

ijl

Er zit wachten in de lucht,
ingehouden adem
In een ijle, onbekende luchtlaag
bewegen we behoedzaam om elkaar heen;
licht deeltjes,
iets angstigs in de buik verstopt.
Fris wit blauw de lucht,
stilte die mijn oren vult
licht dat optilt
en wacht.


foto: Jaëlle Burger

Marriage story - het einde van een huwelijk

Op nieuwjaarsdag keek ik de film Marriage story – een film over een echtscheiding, die begint als de beslissing om uit elkaar te gaan al gevallen is. Reacties die ik las op Facebook waren onder andere: deze relatie was te redden, en: waarom praten ze niet met elkaar?
Ik moest ervan huilen. Omdat het niet lukken van een relatie misschien wel net zo’n raadsel is, als het opbloeien van liefde. Omdat praten niet altijd meer nabijheid geeft, maar in kringetjes rond kan draaien. Omdat je niet altijd over je eigen onvermogen, gekwetstheid of kwetsbaarheid heen kunt. Omdat je  soms niet meer terug kunt…
In de film zie je 2 mensen die steeds meer 2 werelden blijken te zijn. Op afstand van elkaar. Als vanzelf zijn ze ook vriendelijk, zorgzaam en belangstellend naar elkaar. Liefdevol. Het brengt de 2 werelden niet meer samen tot één.
Het is 12 jaar geleden dat in mijn leven  beslissing viel om uit elkaar te gaan. In de nacht van Oud en Nieuw besloten we dat. Er gingen jaren van worstelen aan vooraf; vrienden en familie maakten dat mee van dichtbij. Er was therapie, er waren vele pogingen tot praten, er was onvermogen.
Ik besloot voor mezelf, om de vragen die overbleven na de scheiding niet dicht te smeren met ‘het is beter zo’ en ‘ik heb het goed gedaan’. Om het met losse eindjes te doen en de vraag of ik anders had gekund, te blijven stellen.
Op een goede manier uit elkaar gaan (en nee, niet met advocaten en rechters en getouwtrek over geld, en nog erger, getrouwtrek om de kinderen) is paradoxaal – het wordt nooit beter dan ‘second best’, maar het is wel wat je proberen kunt.
Dan kom je uit waar de film eindigt… bij een moment waarop je de ander de band met zijn kind gunt, en zelfs zijn veters vastmaakt om te zorgen dat ze niet samen zullen vallen.

Zing de Zee, liedjes van Keiland

Het viel me op toen ik voor de zomer een liedje zocht voor een workshop. Het moest een liedje zijn waarin de stem van Jezus doorklonk, die uitnodigt om op te staan. Een liedje om op te dansen, met een groep vrouwen, een liedje over opstaan en léven gaan. En nergens kon ik zo’n tekst vinden, waarin je direct wordt aangesproken, behalve bij Keiland. Jasper Witteveen vertaalde het ook nog in het Engels, zodat het internationale gezelschap het mee kon zingen.
Toen ontdekte ik dat in Keiland liedjes God vaak spreekt. Als je erover nadenkt, dan is dat best vrijmoedig, brutaal bijna? Veel muziek die we in de kerk zingen is iets afstandelijker – het beschrijft meer dan dat het beleeft. Liedjes van Keiland weten niet zoveel van God, ze beleven het eerder. Er gebeurt iets directs; er is een gesprek tussen de mens en de ander. Veel liedjes zijn een gesprek tussen mens en God, maar doordat het God vaak een ‘jij’ is, – dan wel met een hoofdletter – blijft er ruimte en openheid. Je kunt ook zelf invullen wie die jij dan precies is.
Er is een gesprek met iemand die nabij is, iemand die je vragen stellen kunt, en iemand die jou aanspreekt.
Eeuwigheid, God, is niet ver weg, maar verbonden met de wind, de zee, je adem, een ander die je aanraakt, de storm die je voelt en het struikelen dat je doet - en steeds klinkt daarin verwondering en eerbied door. Het is dichtbij, maar niet gewoon.
Het heeft te maken met dat eiland, met die week op Terschelling. Je kunt misschien kun je zeggen dat het a thin place is, plek op een goede afstand van het dagelijkse, afgebakend door de zee, waar er ruimte is en rust. Daar verbindt het eeuwige zich op een bijzondere manier met het dagelijkse.

Liedjes van Keiland zijn als een gesprek tussen God en mens. Dat heeft te maken met de vorm van vieren op Keiland, waar niet iemand dè voorganger is, maar waar je met z’n allen op de grond van de tent zit, en er dan een stem klinkt, van een achterganger. Waar je in workshops zelf ontdekken mag waar je staat, wat je gelooft en waar je energie van krijgt – al spelend, als clown, of schilderend, of een verhaal vertellend, of...
Het heeft te maken met de vrolijkheid van het kamperen, lange tafels om aan te eten, dansen in een tent, een lege fles wijn in de ochtend onder de tafel voor je tent.
Levenslust – werd een eigen rubriek in het boekje. Want door veel van de liedjes klinkt, kiiert – veerkracht.  Met alles wat je hebt en bent en meemaakt, toch zingen en dansen, hoopvol.

En nu is er een boek waar liedjes gemaakt door Keilanders in verzameld zijn. De liedjes kunnen gaan landen aan de wal. Er was een presentatie met muziek en verhalen, en hierboven kun je uit één liedje een stukje horen, opgenomen in het kerkje van Cothen. Muziek maken: Esther Ocheng, Nimaro, David, Inge, Saskia, David.
Je kunt het boek bestellen via www.keiland.nl en via de boekhandel.

'Mooi niet alleen' kopen

Drie geleden verscheen 'Mooi niet alleen'. Er was een feestelijke presentatie met verschillende mooie bijdragen.Wil je het boek bestellen, dan kan dat door een bericht te sturen naar rebeccaonderstal10  @gmail.com. Voor 10 euro krijg je het dan thuisgestuurd.